Obowiązki księgowe po założeniu działalności gospodarczej

Obowiązki księgowe po założeniu działalności gospodarczej

Założenie własnej firmy to duży krok – i często marzenie o niezależności. Ale oprócz pomysłów, klientów i sprzedaży, pojawia się mniej przyjemna część: obowiązki księgowe. Jeśli je zaniedbasz, możesz narazić się na kary i niepotrzebny stres. Sprawdź, co musisz zrobić po starcie działalności.

⸻

1. Wybór formy opodatkowania

Pierwsza decyzja po rejestracji firmy to sposób, w jaki będziesz rozliczać podatek dochodowy. Do wyboru masz:

• skala podatkowa (12% i 32%)

\,

• podatek liniowy (19%),

• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,

• karta podatkowa (tylko w ograniczonych przypadkach).

Forma opodatkowania wpływa na wysokość podatku i sposób prowadzenia księgowości.

⸻

2. Zgłoszenie do ZUS

Każdy przedsiębiorca musi zgłosić się do ZUS jako płatnik składek. Masz na to 7 dni od daty rozpoczęcia działalności. W zależności od sytuacji możesz korzystać z ulg:

• Ulga na start – 6 miesięcy bez składek społecznych,

• Preferencyjny ZUS – przez kolejne 24 miesiące niższe składki,

• Mały ZUS Plus – dla firm o niskich przychodach.

⸻

3. Rejestracja do VAT (jeśli konieczne)

Nie każda firma musi być podatnikiem VAT. Obowiązek rejestracji pojawia się m.in., gdy:

• przekroczysz limit obrotu zwolnionego z VAT (obecnie 200 000 zł rocznie),

• prowadzisz działalność w branży objętej obowiązkowym VAT (np. doradztwo, handel elektroniką).

Rejestracja następuje przez złożenie formularza VAT-R.

⸻

4. Wybór formy księgowości

Przedsiębiorca ma dwie główne opcje:

• Księga Przychodów i Rozchodów (KPiR) – najczęstsza dla JDG,

• Pełna księgowość – obowiązkowa m.in. dla spółek kapitałowych lub po przekroczeniu limitów przychodów.

Możesz prowadzić księgowość samodzielnie (np. w programach online) lub zlecić to biuru rachunkowemu.

⸻

5. Prowadzenie i archiwizacja dokumentów

Każdy wydatek i każda sprzedaż muszą być odpowiednio udokumentowane. Dlatego trzeba:

• wystawiać faktury lub paragony dla klientów,

• zbierać dokumenty kosztowe (np. faktury zakupowe),

• przechowywać księgi i dowody księgowe przez co najmniej 5 lat.

⸻

6. Składanie deklaracji i płatności podatków

W zależności od wybranej formy rozliczeń masz obowiązek:

• co miesiąc/kwartał składać pliki JPK_V7 (jeśli jesteś VAT-owcem),

• opłacać zaliczki na podatek dochodowy,

• składać roczne zeznanie podatkowe (PIT-36, PIT-36L lub PIT-28).

⸻

7. Płatności składek ZUS

Składki opłaca się co miesiąc do 20. dnia miesiąca (w przypadku JDG). Dotyczy to:

• składek społecznych (emerytalna, rentowa, chorobowa),

• składki zdrowotnej (jej wysokość zależy od formy opodatkowania),

• składki na Fundusz Pracy (w określonych przypadkach).

⸻

8. Inne obowiązki

W zależności od charakteru działalności możesz mieć dodatkowe zobowiązania, np.:

• zgłoszenie kasy fiskalnej, jeśli prowadzisz sprzedaż detaliczną,

• prowadzenie ewidencji przychodów (przy ryczałcie),

• sporządzanie sprawozdań finansowych (przy pełnej księgowości).

Zobacz również